Onkologiska ambulatoriið stórt framstig
Fríggjadagin 10. februar 2017 var móttøka á Landssjúkrahúsinum í sambandi við, at 25 ár eru liðin, síðan onkologiska ambulatoriið læt upp. Breið semja var um, at onkologiska ambulatoriið hevur verið eitt risastórt framstig fyri føroyskar krabbasjúklingar, sum frammanundan máttu av landinum til kanningar og viðgerðir.
Landsstýriskvinnan við heilsumálum, Sirið Stenberg, vísti í røðu á, at dirvið var stórt, tá eldhugað starvsfólk á Landssjúkrahúsinum við Jón á Steig, yvirlækna, á odda tóku stig til at leggja grundina undir onkologiska ambulatoriið í 1992, ikki minst tí hetta hendi í ringastu krepputíð.
Túsundtals fólk fluttu av landinum um hetta mundið, fiskaloysi valdaði, og fjórði hvør føroyingur í arbeiðsførum aldri var arbeiðsleysur. Landið spardi nógv, og eisini Landssjúkrahúsið fekk boð um at spara – eitt árið 14 prosent av rakstrinum.
Sirið Stenberg segði í síni røðu:
”Tað var ein umskiftilig tíð, men sum eitt kinverskt orðatak sigur: Tá harðast leikar á, eru nøkur, sum laga lívdargarðar, meðan onnur byggja vindmyllur. Eldhugað starvsfólk á Landssjúkrahúsinum treiskaðust ímóti samfelagsgongdini, og væl varð arbeitt, tí innan stutta tíð varð farið undir at taka krabbameinssjúklingar heim at viðgera. Tað er tað áræðið og dirvið, vit hátíðarhalda í dag.”
Stórur bati
Sirið Stenberg vísti á, at onkologiska ambulatoriið farnu 25 árini er nógv ment, og at alsamt fleiri hava havt møguleika fyri at fáa viðgerð í Føroyum, m.a. kemoviðgerðir. Viðgerðir fáast nú fyri m.a. bróstkrabba, krabba í heilanum og lívmóðirhálskrabba í Føroyum, nevndi hon, og samstarvið við Ríkissjúkrahúsið og sjúkrahús í Svøríki og Íslandi er gott.
”At hesar viðgerðir nú eru í Føroyum, er stórur bati hjá sjúklingunum, sum áður máttu burtur. Ofta var títtleikin stórur, og sjúklingurin skuldi til Danmarkar kanska eina ferð um mánaðin. Tað ger eina strævna tíð enn meiri møtimikla, tá tú frammanundan er illa fyri,” segði landsstýriskvinnan.
Hon helt, at týdningurin av at kunna hava viðgerð og røkt í heimlandinum skal ikki undirmetast. Vanliga heldur tú, at tú altíð kanst vera í tryggum umhvørvi, tosa egið mál og hava øll tíni tætt hjá tær. Men brádliga kann hetta verða tikið frá tær, og tað er svárt.
”Sjálvsagt skulu vit gera alt tað í Føroyum, sum yvirhøvur ber til fakliga. Tað er eitt mál í sjálvum sær og eisini eitt mál, at vit menna okkum fakliga til at fáa tað at bera til,” segði Sirið Stenberg.
Meira rehabilitering
Hon nevndi eisini Krabbameinsætlanina frá 2009, og í tí sambandi staðfesti hon, at av teimum 58 tilmælunum, sum vóru í ætlanini, eru 45 framd. Tí er løtan helst komin at umhugsa, um ikki ein nýggj krabbameinsætlan skal gerast fyri Føroyar. Í nýggju ætlanini skal rehabilitering helt vist hava størri rúmd, helt hon.
”Dentur hevur serliga verið lagdur á at gera dygdina og karmarnar um sjálva viðgerðina betur, meðan sjóneykan í minni mun hevur verið á at fáa eitt so gott lív sum gjørligt eftir viðgerð. Ongin ivi er um, at hugsa vit rehabiliteringina inn í sjúkugongdina so skjótt sum gjørligt, ber til at minka um árinini av sjúkuni,” segði Sirið Stenberg.
Á móttøkuni hildu eisini hesi røður: Jón á Steig, fyrrverandi yvirlækni, Durita Tausen, forkvinna í Krabbameinsfelagnum, Turið Horn, fyrrverandi sjúklingur, Sonja Nielsen, deildarleiðari á B6 og næstforkvinna í Krabbameinsfelagnum, og Johnny í Grótinum, sjúkrahússtjóri.
